Göz keselleri ylmy-kliniki merkezi bu ilata, şol sanda aýratyn sosial goraga mätäç çagalara we mümkinçilikleri çäklendirilen raýatlaryna, şeýle-de 1941-1945-nji ýyllarda Beýik Watançylyk urşuna gatnaşanlara we tylda bolanlara, olaryň yzynda galanlara hem-de Owganystanda gulluk edenlere göz kesellerini anyklamagyň we bejermegiň dürli usullaryny amala aşyrýan täze nesliň klinikasydyr.
Göz keselleri ylmy-kliniki merkezi 6 bölümden: çagalaryň göz kesellerini bejeriş (25 orun), gözüň umumy kesellerini bejeriş (20 orun), gaýragoýulmasyz kömek, lazer, kabul ediş we barlamhana bölümlerinden ybarat.
Kabul ediş bölüminiň düzüminde döwrebap enjamlar: foropter, awtorefraktometr, pnewmotonometr, yş çyrasy, sinoptofor, ambliokor, akkomodotrener bilen enjamlaşdyrylan çagalaryň görüşini saklaýan 2 otag işleýär. Türkmenistanda ilkinji gezek täze doglan bäbekleriň agyr patologiýalaryny, köplenç ýetik däl çagalaryň görüşiniň ýitmegine – retinopatiýa getirýän agyr patologiýalary irki döwürlerde anyklamaga, gündelik gözegçilik etmäge we bejergä baha bermäge niýetlenen iň täze retinal pediatrik ulgam “RetCam” enjamy goýlan. Şeýle-de Göz keselleri ylmy-kliniki merkezinde täze ultrases apparaty “AVISO” (Fransiýa), “HRT-3” (Germaniýa); “Spectralis OCT HRA” (Germaniýa) bilen enjamlaşdyrylan anyklaýyş otagy hem hereket edýär. Mundan başga-da, merkezde döwrebap enjamlaşdyrylan fiziobejeriş otagy hem bar. Umumy agyrysyzlandyrma bilen çagalarda operasiýalaryň ähli görnüşleriniň şowly geçmegi “DRAGGER” (Germaniýa) enjamynyň kömegi bilen üpjün edilýär. Bu täze enjamlaryň ählisi göz kesellerini anyklamagyň we bejermegiň ylmy taýdan esaslandyrylan usullaryny işlemäge we ornaşdyrmaga giň mümkinçilikleri berýär.
Merkeziň işinde Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň goldamagynda oftalmologlar we Göz keselleri kafedrasynyň işgärleri bilen bilelikde öňüni alyş çäreleriniň toplumyny geçirmek bilen, çagalaryň görüşini goramagyň üstünlige eýe bolýan meselelerine uly üns berilýär. Bu öz gezeginde Aşgabat şäheriniň mekdebe çenli edaralarynda we orta mekdeplerinde işlenip düzülen öňüni alyş hem-de usuly maksatnamalary ornaşdyrmak maksady bilen, çagalar baglarynyň taýýarlyk toparlarynyň terbiýeçileri we mekdepleriň başlangyç synp mugallymlary bilen wagtly-wagtynda maslahatlary geçirip durmaga, şeýle-de okuw hem-de terbiýeçilik wagtyndan aýrylmasyz göz keselleriniň skriningini hem-de monitoringini amala aşyrmaga mümkinçilik berýär. Merkeziň işgärleriniň maksada okgunly işlemekleri refraksiýanyň anomaliýalarynyň we beýleki göz keselleriniň döremegine ýykgyn çagalaryň howp toparyny ir ýüze çykarmaklygyny, şeýle-de olary öz wagtynda bejermegi hem-de gaýra üzülmeleriniň öňüni almagyny üpjün edýär.
Ylmy-barlag işlerde lukmançylygyň ylmy taýdan esaslandyrylan täze tehnologiýalaryny ulanmak bilen ýokary derejeli şowakörlügiň, çaşylygyň, dogabitdi kataraktanyň we glaukomanyň, täze döremeleriň, alawlama we distrofik keselleriň hem-de çagalaryň görüş agzasynyň beýleki patologiýalarynyň öňüni almaklyga, anyklamaklyga we bejergisine aýratyn üns berilýär. Dogabitdi glaukomanyň we çaşylygyň hirurgik bejergisinde täze tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça ylmy işler alnyp barylýar. Russiýaly oftalmologlar bilen bilelikde ysmaz we burun tarapa gidýän çaşylygyň hirurgik bejergisiniň täze usullary işlenip düzüldi (Oýlap tapyşyň patentleri №2483699; №2584077).
Merkeziň ýokary derejeli hünärmenleri Göz keselleri kafedrasynyň mugallymlary bilen bilelikde daşary ýurtly kärdeşlerimiziň tejribelerini giňden ulanmak bilen, bejeriş-maslahat beriş, usuly we ylmy-barlag işlerini anyp barýarlar. Oftalmologiýa ylmyny we ýaşlaryň hünär tejribelerini ösdürmek maksady bilen halkara ylmy merkezler bilen hyzmatdaşlyk üçin ähli mümkinçiliklerden peýdalanylýar. 2019-njy ýylyň martynda Russiýa Federasiýasynyň Saglygy goraýyş ministrliginiň “Gelmgols adyndaky Moskwa göz keselleriniň ylmy-barlag instituty” federal döwlet býujet edarasy bilen Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Göz keselleri ylmy-kliniki merkeziniň arasyndaky gol çekilen ikitaraplaýyn Ylalaşygyň çäklerinde ýaş türkmen oftalmologlarynyň diplomdan soňky hünär taýýarlygyny kämilleşdirmek boýunça meýilnama we olaryň halkara ylmy-amaly maslahatlara hem-de forumlara gatnaşmaklygy üstünlikli amala aşyrylýar.
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Stomatologiýa okuw-önümçilik merkezinde iň ýokary tehniki we hünär derejesinde ýöriteleşdirilen lukmançylyk kömegini bermek üçin ähli şertler we mümkinçilikler döredilen.
Bu ýerde stomatologiýa fakultetiniň talyplary üçin ýörite interaktiw multimediýa tagtalary bilen enjamlaşdyrylan iki sany beýan zallary, Ortopediýa we hirurgiýa stomatologiýasy kafedrasynyň, Terapewtiki stomatologiýa kafedrasynyň, Çaga stomatologiýasy we Stomatologiýa boýunça diplomdan soňky taýýarlyk kafedralarynyň okuw we bejeriş otaglary, innowasiýa tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan iki sany fantom otaglary göz öňünde tutulan.
Merkeziň düzümine bäş bölüm, ýagny çagalar, terapewtik, hirurgik, ortopedik stomatologiýa we funksional anyklaýyş bölümleri girýär. Merkeze näsaglaryň ilkinji ýüz tutmagy gigiýeniki otagdan başlanýar. Bu ýerde çagalara agyz boşlugynyň gigiýenasy üçin serişdeleri saýlap almagy we olardan dogry peýdalanmagy öwredilýar.
Merkezde fitobejergi otagy bolup, bu ýerde dermanlyk ösümliklerini ulanmak bilen “Irrigator” enjamyndan giňden peýdalanylýar. Rentgenologik otagda ýokary hilli rentgen suratlary almak üçin äň-ýüz töwereginiň üç ölçegli rentgen suratyny alýan enjamlaryň birnäçe görnüşleri bolup, olar ýokarky we aşaky äňleriň anyklaýyş suratyny almaga mümkinçilik berýärler.
Ortopedik stomatologiýa bölüminde CAD/CAM otagy ýerleşdirilen. CAD/CAM enjamynyň kömegi bilen keramiki, plastmas, metaldan aýrylmaýan gurnamalary taýýarlap bolýar. Bular koronkalar, dolduryjylar, winirler, hususy abatmentler, köpri görnüşli protezlerdir. Bu tehnologiýanyň ulanylyşynyň gerimi hemişe giňelýär. Operasion blokdan we hirurgik otagdan ybarat hirurgik stomatologiýa bölümi Germaniýanyň meşhur «SIRONA» kompaniýasynyň “Intego” stomatologik enjamy bilen enjamlaşdyrylan. Stomatologiýa okuw-önümçilik merkezi çaga, terapewtik, ortopedik we hirurgik stomatologiýa ugurlarynda stomatolog lukmanlary diplomdan öňki we diplomdan soňky taýýarlygy üçin okuw-bejeriş we ylmy işleri geçirmek boýunça binýat bolup hyzmat edýär. Merkeziň lukmanlary kafedranyň mugallymlary bilen birlikde mekdebe çenli ýaşdaky çagalaryň öňüni alyş barlaglaryny geçirmekde uly işler geçirýärler. Ýurt Baştutanymyzyň «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly ylmy-ensiklopedik kitabynda beýan edilen dermanlyk ösümlikleri ulanmak bilen dişleriň kariýesini anyklamak, onuň öňüni almak, parodont kesellerini bejermek boýunça birnäçe işler alnyp barylýar. Merkezde şu günki gün lukmanlar öz näsaglaryna iň ýokary hünär we tehniki derejede ýöriteleşdirilen stomatologik hyzmatlaryň giň gerimini hödürläp bilýärler. Merkeziň işgärleri halkymyzyň saglygyny berkitmekde özleriniň saldamly goşantlaryny goşýarlar.
Türkmenistanyň Hormatly Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2015-nji ýylyň 12-nji iýulyndaky №14334 belgili “Lukmançylyk edaralaryny döretmek baradaky” Karary bilen 2015-nji ýylyň 1-nji awgustynda Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş okuw-ylmy merkezi döredildi.
Bu merkezde işler üç ugur: pediatriýa, perinatologiýa we hirurgiýa ugurlary boýunça alnyp barylýar. Merkez 275 orunlyk bolup, onda 15 sany bölüm hereket edýär. Merkezde ýurdumyzyň dürli künjeginden gelen enelere we çagalara ýokary derejeli kömek berilýär.
Ýurdumyzda perinatal kömegi sebitleşdirmek Maksatnamasyna laýyklykda, bu merkez IIIA derejeli diýlip bellenildi. Merkezde pes agramly doglan we dürli agyr ýagdaýlary bolan bäbeklere kömek berilýär. Bejeriş işleri merkezde alnyp barylýan ylmy işlere laýyklykda amala aşyrylýar. Bu bolsa näsag çagalara ýokary derejeli kömek bermekde, şeýle-de çaga keselçiligini hem-de ölümçiligini peseltmekde giňden ýardam berýär.
Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş okuw-ylmy merkeziniň esasy ylmy ugry “Pes agramda doglan bäbekleri alyp barmagyň we uýgunlaşma mehanizminiň hilini gowulandyrmak”.
Türkmenistanyň çuňňur hormatlanýan Prezidentiniň Karary bilen döredilen bu merkez ylmy we amaly taýdan ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamakda uly işleri alyp barýar.
Merkeziň çäginde ýerleşen kafedralarda uniwersitetiň we lukmançylyk orta mekdebiniň talyplary, intern lukmanlar, kliniki ordinatorlar, aspirantlar we dürli ugurly hünärmenler üçin nazary we amaly sapaklar geçirilýär.
Göwreli aýallara we täze doglan bäbeklere berilýän kömegi kämilleşdirmek üçin talyplar, intern lukmanlar we ýaş hünärmenler ýörite döwrebap simulýatorlar bilen enjamlaşdyrylan otagda (fantom otagy) amaly endikleri özleşdirilýär.
Işler merkezde Türkmenistanda kabul edilen, enäniň we çaganyň saglygyny goramaga gönükdirilen “Howpsuz enelik”, “Bäbekleriň ilkinji reanimasiýasy”, “Ene süýdi bilen emdirmekligi goramak we ony goldamak”, “Çagalaryň kesellerini bütewi usulda alyp barmak”, “Çaganyň irki ösüşi we ony mekdebe taýýarlamak” Milli maksatnamalara laýyklykda alnyp barylýar. “Çaganyň irki ösüşi we irki goşulyşma” usulyýet otagynda pes agramly doglan bäbekleriň ene-atalary bilen maslahat işleri we pes agramly çagalar bilen dikeldiş çäreleri geçirilýär.
Ýaş lukmanlaryň we talyplaryň gatnaşmagynda telemedisinanyň mümkinçiliklerinden peýdalanyp, kafedralaryň professor-mugallymlar düzümi we merkeziň alyp baryjy hünärmenleri ýurdumyzyň ähli künjeklerinden agyr we çylşyrymly lukmançylyk ýagdaýlary boýunça näsaglara maslahat berýärler.
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersiteti 2025-nji ýyl üçin abraýly Times Higher Education Interdisciplinary Science Rankings (ISR) reýtingine «Habarçy» (Reporter) hökmünde ýörite sanawa girizildi.
Schmidt Science Fellows maksatnamasy bilen hyzmatdaşlykda döredilen ISR reýtingi dünýä derejesinde ugurlar arasyndaky ylmy barlaglaryň ähmiýetini nygtaýar. Bu dereje uniwersitete dünýä ylmy başlangyçlaryna has işjeň gatnaşmaga, tejribe alyşmaga we halkara bilim-ylmy ulgamynda ösmegi dowam etdirmäge giň mümkinçilikleri açýar.
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersiteti Times Higher Education guramasyna bu mümkinçiligi döredendikleri üçin minnetdarlyk bildirýär hem-de mundan beýläk-de hyzmatdaşlyga taýýardygyny beýan edýär. Bu dereje ylmy işjeňligi ýokarlandyrmaga hem-de uniwersitetimiziň halkara abraýyny has-da pugtalandyrmaga uly itergi berer.
2024-nji ýylyň 25-nji noýabrynda Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetinde Koreýa Respublikasynynyň Pusan Milli uniwersitetiniň Koreý lukmançylygy mekdebiniň halkara gatnaşyklar komitetiniň başlygy Han Çeňiniň ýolbaşçylygyndaky wekiliýeti bilen duşuşyk geçirildi. Ilki bilen myhmanlar uniwersitetiň baş binasynyň eýwanynda gurnalan sergi bilen tanyşdylar. Bu sergide uniwersitetiň gazananlary, döwrebap tehnologiýalary we okuw materiallary görkezildi.
Uniwersitetiň ýolbaşçylary bilen geçirilen duşuşykda iki ýokary okuw mekdebiň arasynda özara hyzmatdaşlyk meseleleri we şertnama baglaşmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Akademik we ylmy gatnaşyklary ösdürmegiň ähmiýeti aýratyn nygtaldy.
Wekiliýetiň agzalary uniwersitetiň kafedralaryna hem baryp görüp, talyplara ýokary derejede bilim almak üçin döredilen şertler bilen içgin tanyşdylar. Koreýaly myhmanlar okuw otaglarynyň döwrebap enjamlaşdyrylyşy, häzirki zaman multimediýa tehnologiýalarynyň ulanylyşy we hünärmenleri taýýarlamak boýunça ulanylýan usullar bilen gyzyklandylar. Amalyýetde alnan bilimleriň tejribe taýdan berkidilişine aýratyn üns berildi.
Saparyň ahyrynda wekiliýetiň agzalary myhmansöýerlik üçin minnetdarlyk bildirip, uniwersitetiň talyplarynyň taýýarlyk derejesiniň ýokarydygyny bellediler we iki ýurduň arasyndaky özara hyzmatdaşlygyň has-da ösüşe eýe boljakdygyna ynam bildirdiler.
2024-nji ýylyň 22-nji noýabrynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe, üstümizdäki ýylyň oktýabr-noýabr aýlarynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde halkara olimpiadalary we ylmy-amaly maslahatlary geçirmegiň meýilnamasyna laýyklykda, Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetinde üç gün dowam eden biologiýa dersinden III Halkara internet olimpiadasy öz işini tamamlady.
Olimpiadanyň jemleri boýunça eminler topary tarapyndan ýeňijiler kesgitlenildi we üstünlikli çykyş edip, ýeňiji diýlip yglan edilen talyplar degişlilikde 1-nji, 2-nji we 3-nji derejeli Diplomlar bilen sylaglanyldy.
Ders bäsleşiginiň netijesinde 198 sany talyp ýeňiji diýlip yglan edildi. Olardan 34-si 1-nji orny, 64-si 2-nji orny, 100-si 3-nji orny eýelediler.
Olimpiadanyň jemleri boýunça toparlaýyn bäsleşikde 1-nji orny Russiýa Fedrasiýasynyň Astrahan Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň, 2-nji orny Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň, 3-nji orny bolsa Özbegistanyň Buhara döwlet uniwersitetiniň talyplary eýelediler.
“Bharat Ko Janiye” bäsleşigi Hindistan hökümetiniň Daşary işler ministrliginiň başlangyjy bilen geçirilýär we halklaryň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary berkitmäge we Hindistanyň taryhyna we däp-dessurlaryna gyzyklanmany berkitmäge gönükdirilendir. Bäsleşik, gatnaşyjylary Hindistanyň baý milli mirasyny, sungatyny, medeniýetini, milli tagamlaryny, sebit dürlüligini, ösüş taryhyny we Hindistanyň dünýä taryhyna goşan goşandyny öwrenmäge höweslendirmek üçin döredildi.
Bäsleşik bir tapgyrda geçirilip, 2024-nji ýylyň 11-nji noýabrynda başlar. Bäsleşige gatnaşmak isleýänler bäsleşigiň resmi web sahypasynda e-poçta salgysyny ulanyp hasaba alynmalydyrlar. Bäsleşik iňlis dilinde geçirilýär we 30 soragdan ybarat. Bäsleşikde web sahypanyň rus diline awtomatiki terjimesini ulanmaga rugsat berilýär. Gatnaşanlaryň ählisine bäsleşige gatnaşanlygy barada elektron şahadatnamalary berler.
Dünýäniň dürli künjeginden 30 ýeňiji, ähli tölegleri Hindistanyň Daşary işler ministrliginiň tölemekligi şerti bilen, mugt görnüşinde Hindistan Respublikasyna iki hepdelik syýahat etmeklige mümkinçilik gazanarlar.
Bäsleşigiň web sahypasy: www.bkjquiz.com
Geçirilýän sene: 2024-nji ýylyň 11-nji noýabry – 10-njy dekabry
Ýaş çäklendirmeleri: 14-50 ýaş.
Baş baýrak: Hindistana iki hepdelik syýahat.
2024-nji ýylyň 24-nji oktýabrynda sanly bilim portalynyň üsti bilen farmasiýanyň guralyşy we ykdysadyýeti dersinden bäsleşik geçirildi. Bäsleşige farmasewtiki fakultetiniň 4-nji ýyl talyplary gatnaşdylar.
I orun – Mämmedowa Gülçemen, Hajyýew Toýdurdy, Otuzow Didar
II orun – Ataýew Bilal, Ilmyradowa Eneş, Gurbanow Eziz
III orun- Şaripowa Ýulduz, Mämmetdurdyýewa Oguljan
